Plemiona Tanzanii- Masajowie

Wojownik Masajów to wspaniały widok. Ci młodzi mężczyźni mają w najwyższym stopniu tę szczególną formę inteligencji, którą nazywamy elegancką; odważne i szalenie fantastyczne, jak się wydaje, wciąż są niezachwianie wierne własnej naturze i immanentnemu ideałowi. Ich styl nie jest założeniem ani imitacją obcej doskonałości; wyrósł od wewnątrz i jest wyrazem rasy i jej historii, a ich broń i ozdoby są tak samo częścią ich bytu, jak poroża jelenia.

- Karen Blixen -

Stojąc dumnie na sawannie w swoich czerwonych strojach, z pomalowanymi tarczami, Masajowie stali się jednym z bardziej znanych symboli Afryki Wschodniej; tarcza Masajów znajduje się nawet na fladze narodowej Kenii. W Kenii i Tanzanii często zdarza się zobaczyć Masajów w ich tradycyjnych strojach, nie tylko w wioskach, ale także na ulicach miast.

Na ogromnym kontynencie afrykańskim istnieje kilka różnych plemion, z których wiele wciąż żyje w sposób wierny swoim tradycyjnym zwyczajom. Jednym z nich jest plemie Masajów (Maasai). W Kenii i Tanzanii często zdarza się zobaczyć Masajów w ich tradycyjnych strojach, nie tylko w wioskach, ale także na ulicach miast. W Tanzanii  Masajowie  zamieszkuja przede wszystkim okolice Serengeti i Ngorongoro. Kiedy wybierasz się na afrykańskie safari w Tanzanii, możesz odwiedzić ich ziemię, aby poznac  styl życia. Program wizyty w masajskiej wiosce znajdziesz tutaj.

Historia Plemienia Masajów

Maasai (nie Masai) to poprawna pisownia, oznacza ludzie mówiący Maa ( albo Olmaa) . "Masai" był niepoprawną pisownią brytyjskich osadników i zostalo w użyciu. Podczas tras safari Masajow mozesz  zobaczyc wszedzie. Masajowie zawsze byli wyjątkowi. Ich czerwone i niebieskie stroje wyróżniają ich wizualnie. Z włócznią w ręku stoja spokojni i odważni bez względu na niebezpieczeństwo.

Historia plemienia Masajów nie jest zapisana, lecz przekazywana z pokolenia na pokolenie poprzez jej opowiadanie. Według narracji Maasai plemię powstało, gdy jego czlonkowie przeprowadzili się z Afryki Północnej w poszukiwaniu żyznych traw, by nakarmić swoje umierające bydło. Starsi, nie wiedząc, jaki kierunek obrać, zwrócili się do natury po odpowiedzi. Widząc, jak ptak ląduje na nagim drzewie z kawałkiem zielonej trawy w dziobie, starsi wysłali młodych chłopców, aby podążyli jego ścieżką. Mlodziency odkryli zieloną ziemię na szczycie wysokiego klifu. Maasai następnie zbudowali gigantyczną drabinę na klifie, ale tylko połowa ludzi dotarła na wysoki teren, zanim drabina się zawaliła. Ci na szczycie nie mieli wyboru, musieli zostawić resztę i rozpocząć nowe, dostatnie życie - i tak narodził się lud Maasai.

Plemię Masajów jest pół-koczowniczą grupą etniczną z Afryki Wschodniej, zamieszkałą głównie w północnej Tanzanii i Kenii. Przez stulecia żyli obok większości dzikich zwierząt w Afryce. Uważa się, że należą do rodziny nilotycznych afrykańskich grup plemiennych, podobnie jak Scilluk z Sudanu i Acholi z Ugandy. Masajowie prawdopodobnie wyemigrowali z doliny Nilu w Etiopii i Sudanie do Maasailand (środkowa i południowo-zachodnia Kenia i północna Tanzania) około 1600 r. Osiedlili sie wzdłuż szlaku jezior Chew Bahir i Turkana (ex Rudolph), zabierając ze sobą udomowione bydło. Migracja na ich obecne terytorium miała miejsce między XVII a XVIII wiekiem. W historii byli znani jako potężni wojownicy i myśliwi, chociaż hodowla bydła była i nadal jest ich główną działalnością.

Potem nadszedł XX wiek, który przekształcił znaczną część terytorium Masajów w rezerwaty przyrody i parki narodowe. Doprowadziło to do tego, że rząd zaczął naciskać na plemię, aby porzuciło swój tradycyjny, pół-koczowniczy tryb życia, obracający się wokół stad, na rzecz przyjęcia bardziej osiadłego i siedzącego trybu życia w rolnictwie. Jednak poza wyjątkowymi przypadkami Masajów, którzy przeprowadzili się do miasta w celu zdobycia wykształcenia, do tej pory plemię nadal wytrwale dąży do tradycyjnego stylu życia.

Kiedyś uważani za zaciekłych wojowników, których obawialy się wszystkie plemiona w strefie, Masajowie stracili większość władzy pod koniec XIX wieku w wyniku szeregu naturalnych i historycznych nieszczęść. Zostali dotknięci suszą, ospą i szkodnikami bydła i jednocześnie musieli opłakiwać odejście Laibona Mbatiani, ich szanowanego i bardzo podziwianego przywódcy, bezpośredniego potomka mitycznego Ol Masinta, założyciela plemienia.
Plemie Masajow ze względu na ich odrębne tradycje, zwyczaje i ubiór, a także położenie w pobliżu wielu narodowych parków, są jednym z najłatwiej rozpoznawalnych plemion w Afryce. Pomimo rozwoju współczesnej cywilizacji Masajom udało się w dużej mierze zachować tradycyjne zycie, choć z każdym rokiem staje się to coraz trudniejsze. Na przykład zdolność do wypasu bydła na dużych terytoriach znacznie się zmniejszyła w ostatnich latach z powodu zwiększonej urbanizacji oraz deklaracji rezerwatów zwierzyny łasowej Maasai Mara i Serengeti, które wcześniej były pastwiskami Masajów. 

Jezyk plemienia Masajow

Ich językiem mówionym jest Maa, wywodzący się z języków nilotycznych, blisko spokrewnionym z Samburu (lub Sampur), językiem ludu Samburu w środkowej Kenii, a także z Camusem używanym na południe i południowy wschód od jeziora Baringo.

Masajowie, Samburu i Camus są historycznie spokrewnieni i wszyscy nazywają swój język Maa, chociaż uznają wzajemne różnice kulturowe i ekonomiczne. Większość Masajów mówi również suahili, lingua franca Afryki Wschodniej.

Znaczenie bydła dla plemienia  Masajów

Pomimo reputacji zaciekłych wojowników tradycyjny styl życia Masajów koncentruje się wokół bydła. Miarą zamożności człowieka jest bydło i dzieci. Stado 50 bydła jest godne szacunku, a im więcej dzieci, tym lepiej. Człowieka, który ma dużo jednego, ale nie drugiego, uważa się za biednego.

Slowa powtarzane przez Masajow niczym modlitwa :
Meishoo iyiook enkai inkishu o-nkera” -  „Niech Stwórca da nam bydło i dzieci. Bydło i dzieci są najważniejszym aspektem Masajów.

Mit plemienny glosi, że ich bóg deszczu Ngai oddał całe bydło narodowi Masajów, a plemię spędza większość czasu na zapewnieniu bezpieczeństwa i zdrowia tym niemal świętym stworzeniom. Masajowie wierzyli, ze każdy, kto posiada bydło, musiał go ukraść od nich. Doprowadziło to do śmiertelnych sprzeczek z innymi plemionami regionów na przestrzeni wieków, kiedy to próbowali odzyskać swoją „własność”.

Masajowie maja naprawde autentyczny zwiazek ze swoim bydlem i  glebokie poczucie, ze bydlo jest  ich. W związku z tym skłaniają się do swojego koczowniczego stylu życia w poszukiwaniu pastwisk z żywnością i wodą dla swych "podopiecznych".

Masajowie to pasterze bydla i koz, ich 
ekonomia opiera się prawie wyłącznie na ich zasobach zwierzęcych; zwierzęta są podstawowym źródłem pożywienia, ale i źródłem dochodów plemienia Masajów ,a takze odgrywa kluczową rolę w ich życiu.Wykorzystują wszystkie części zwierząt. To, co nie jest jadalne, jest przetwarzane na narzędzia (np. kości) lub wykorzystywane do innych celów. Futro zwierząt można wykorzystać na przykład jako odzież lub pojemniki na wodę, skóra używana jest na tarcze i w domach, a chaty Masajów zbudowane są z suszonego nawozu bydlęcego. Bydło jest forma waluty, która jest wymieniana na wiele towarów- na inne zwierzęta gospodarskie, gotówkę lub produkty zwierzęce, takie jak mleko. Liczba bydła posiadanego przez człowieka oznacza jego bogactwo, a także daje mu dobre możliwości handlu z innymi plemionami.

Masajski wojownik

Plemię Masajów, oprócz wypasu i hodowli bydła, ma długą historię wojowników. Kasta wojowników, znana w Maa jako il-murran jest  ważnym aspektem kultury Masajów. Na ogol starsi  co 6-10 lat decydują, że potrzebują nowych wojowników i inicjowana jest nowa grupa żołnierzy, wybieranych spośród młodych mężczyzn w wieku od 12 do 25 lat. W tym momencie zaczyna się życie chłopca w społeczeństwie Masajów. Przechodza kolejne ceremonie z ktorych kazda to nowy etap w życiu. 
Grupa wojowników (Morani) mieszka razem w Manyatta przez co najmniej 8-12 lat, ucząc się i rozwijając swoje umiejętności przetrwania (jako juniorzy) i wykonując inne obowiązki wojowników. W przeszłości można było oczekiwać, że Moran udowodni swoją męskość, zabijając lwa uzbrojony jedynie we włócznię - ale proces ten nie jest już dozwolony na mocy ochronnego ustawodawstwa rządowego dotyczącego zwierząt. Mężczyźni przechodzą rygorystyczny okres szkolenia, którego zwieńczeniem jest szereg obrzędów inicjacyjnych, z których najważniejszym jest obrzezanie. Odbywa się to za pomocą tradycyjnych instrumentów i bez znieczulenia: zdolność do wytrzymywania bólu jest częścią przejścia młodych wojowników do męskości. Współczesna cywilizacja zmusza wiele z tych działań do stania się tradycjami, a nie rzeczywistością, jednak przejście do męskości pozostaje znaczącym krokiem nawet dzisiaj. Zostanie wojownikiem jest źródłem wielkiej dumy dla chłopców z plemienia. Zadaniem wojownika jest ochrona jego wioski i bydła przed drapieżnikami i innymi plemionami, wypasanie bydła i poszukiwanie nowych pastwisk (być może podróżując przez kilka dni), a nawet napadanie  na bydło z pobliskich wiosek („uzasadnione”, ponieważ  boga Masajów przyznanal cale bydło Masajom). Wojownicy budują także kraale. Zeby zostac wojownikiem mlodzi Masaje musza przejsc ceremonie obrzezanie (o ktorej napisalam dokladnie ponizej w czesci Tradycje).

Po obrzezaniu następnym krokiem jest utworzenie Emanyatta (obozu wojownika). Emanyatta zawiera od dwudziestu do czterdziestu domów losowo wybranych przez wojowników. Wybór tego obozu jest czasem nie lada wyzwaniem. Nie każdy starszy chciałby, aby jego żona była na emanyatcie, ponieważ jest to strefa bezpłatnej wizyty dla wszystkich. Zazdrośni mężowie często odmawiają udziału w obozie; myślą, że byli kochankowie ich żon skorzystają z niej. Dlatego wojownicy czasami walczą ze swoimi zazdrosnymi ojcami. Bitwy czasami staja sie powazne. Wojownicy wybieraja niektóre matki, aby przeprowadziły się do emanyatta na czas jego istnienia. Na środku obozu stoi specjalny słup jako maszt flagowy. Biało-niebieska tkanina, flaga narodu Masajów, zostaje przywiązana do słupa i pozostaje tam tak długo, jak długo Morranowie (wojownicy) przebywają w obozie. Wybiera sie dwóch wodzów morranów do prowadzenia i reprezentowania ich obozu. Celem obozu jest zebranie mężczyzn w tym samym wieku i przygotowanie do pełnienia roli siły wojskowej. To tutaj wojownicy dowiadują się o  braterstwie, sztuce oratorskiej i hodowli zwierząt. Mlodzi wojwoanicy spędzą do dziesięciu lat na emanyatcie przed ceremonią Eunoto (inicjacja wojownika seniora).

Podobnie jak wiele innych niszczejacych zwyczajów kulturowych Masajów, emanyatta nie pozostaje nietknięta. Świat podjął wiele prób zakończenia tego tradycyjnego zwyczaju, ponieważ jest on postrzegany jako zacofany. Jednak, choć rząd marszczy brwi, patrząc na wojowników, wykorzystuje również ich wizerunek, aby przyciągnąć turystów.

Ceremonia Eunoto przechodzenie ze status wojownika na starszego wojownika. Ta inicjacja pozwala również na zawarcie małżeństwa, kiedy to mogą wziąć kilka żon i mieć dzieci (mężczyźni mogą mieć relacje z obrzezanymi kobietami w ich grupie wiekowej); zaczynają też nabywać bydło. Ceremonia odbywa się w innym specjalnie wybranym obozie, który obejmuje łącznie czterdzieści dziewięć domów. wojownicy przechodza rozne proby, by stac sie na koniec wojownikami seniorami. Kilka miesięcy po Eunoto wojownicy tworzą mały obóz dla Enkang e-kule,by przygotowac sie do mlecznej ceremonii. Przed ceremonią Eunoto wojownikom nie wolno jeść samemu bez towarzystwa innych. Wymówki nie są akceptowane; nawet chorzy muszą przestrzegać tego wymogu. Picie poza obozem jest dozwolone, ale tylko wtedy, gdy kobiety nie są obecne. Takie masowe tabu zostały ustanowione przez Masajów, aby uczyć młodych mężczyzn samowystarczalnosci i niezależnosci od matek, które w większości przygotowują jedzenie dla swojego męża i młodych. To rowiniez przygotowanie wojowników do przystosowania się do trudnych warunków środowiskowych, takich jak głód itp. Ceremonia mleczna wymaga, aby golic włosy. Po ceremonii mlecznej wojownicy doświadczają niewielkiego stresu emocjonalnego, ponieważ są wykluczeni ze świata wojowników.

Następna inicjacja to Enkang oo-nkiri (ceremonia mięsna / obóz inicjacyjny), która odbywa się  obozie zawierajacym od dziesięciu do dwudziestu domów. Inicjacją ostatniej grupy wiekowej jest Orngesherr (inicjacja starszego młodszego). Odbywa się, który zawiera dwadzieścia lub więcej domów. Podczas tej ceremonii każdy mężczyzna zostaje uhonorowany krzesłem starszego człowieka. Wczesnym rankiem w dniu wydarzenia usiądzie na krześle i zostanie ogolony przez swoją żonę. Jeśli mężczyzna ma więcej niż jedną żonę, obowiązkiem starszej żony jest golenie męża. To krzesło staje się przyjacielem mężczyzny, dopóki nie zostanie złamane. Jeśli mężczyzna umrze, zanim krzesło się zepsuje, jego starszy syn przejmie krzesło. Po tej ceremonii mężczyzna staje się starszym i bierze na siebie pełną odpowiedzialność za swoją rodzinę. Teraz wolno mu odejść z gospodarstwa ojca i założyć własne gospodarstwo. Jednak mimo że mężczyzna jest teraz niezależnym człowiekiem, nadal musi polegać na radach ojca. Mężczyzna przejmuje całkowitą odpowiedzialność za swoją rodzinę w wieku około 35 lat.

Domy plemienia Masajów

Jako pół-koczowniczy naród Masajowie tradycyjnie polegali rodzimej technologii do budowy swoich domów. Tradycyjny dom Masajów  jest zbudowany tak, by można go łatwo zdemontować  i zbudować przy użyciu łatwo dostępnych rodzimych materiałów. Inkajijik (po masajsku dom) jest zrobiony z błota, patyków, trawy, gnoju i moczu krowy, oblepionych na drewnianej konstrukcji, mierzy około 3m x 5m i ma tylko ok 1,5m wysokości. Zwykle ma tylko jeden lub dwa pokoje. Domy sa ciemne, nie maja okien, tylko niewielkie drzwi i małą dziure w dachu. Dziura w dachu wpuszcza trochę światła do chaty, ale co równie ważne, pozwala uchodzic dymowi. W srodku domu czesto  tli się ogien (palone krowie łajno), który jest utrzymywany w cieple dla gotowania, a dym z ogniska jest  ochrona przed niepożądanymi owadami. Skóry zwierząt na błotnistej podłodze służą za miejsce do spania. W tej przestrzeni rodzina gotuje, je, śpi, spędza czas z innymi ludźmi i przechowuje żywność, paliwo i inne przedmioty gospodarstwa domowego. Małe zwierzęta gospodarskie są często zakwaterowane w domach a krowy i kozy są wprowadzane na noc do zagrody, aby chronić je przed dzikimi zwierzętami. 

Rodziny Masajów żyją w zagrodzie zwanej enkang (rodzaj zagrody, palisady );  gruby okrągły „płot” z ostrych cierni akacjowych chroni  plemię i ich bydło, szczególnie w nocy, przed rywalizującymi plemionami i innymi drapieżnikami. Enkang może zawierać 10-20 małych przysadzistych chatek. Enkangi są czasem nazywane Manyattami, a oba są kolekcjami chat, jednak prawdziwa Manyatta jest tak naprawdę obozem używanym przez związaną z wiekiem grupą niezamężnych wojowników i może zawierać o wiele więcej chat (zbudowanych przez kobiety-lud i ustawionych na krótka odległość od Enkang).

Wieksze rodziny (klany) tradycyjnie zyja w wewnętrznym kraalu. Jednak ze względu na nowy system zarządzania gruntami w regionie Masajów nierzadko zdarza się, aby kraal był zajęty przez jedną rodzinę. Budowa domow zajmuja sie kobiety natomiast odpowiedzialnością mezczyzny jest ogrodzenie kraala.

Dieta plemienia Masajow

W centrum diety plemienia Masajow od zawsze bylo mleko i mięso. Chociaż bydło jest głównym źródłem pożywienia, inne zwierzęta, takie jak kozy i jagnięta, sa spozywane sporadycznie. Na specjalne okazje lub aby pomóc w odżywianiu podczas rekonwalescencji, Masaje pija krew swojego bydła, która jest pozyskiwana przez nacięcie żyły szyjnej.Krew jest podawana obrzezanej osobie (o / esipolioi), kobiecie, która urodziła (entomononi) i chorym (oltamueyiai). Ponadto, pijani starsi, ilamerak, regularnie używają krwi, aby złagodzić zatrucie po alkoholu i kaca. Krew jest bardzo bogata w białko i jest dobra dla układu odpornościowego. Jednak jego zastosowanie w tradycyjnej diecie zanika z powodu zmniejszenia sie liczby zwierząt gospodarskich.

Niedawno Masajowie uzależnili się od żywności produkowanej na innych obszarach, takich jak mączka kukurydziana (unga wa mahindi), ryż, ziemniaki, kapusta (znana Masajom jako liście kóz). Na niektorych obszarach rozmiary działek nie są na ogół wystarczająco duże, aby pomieścić stada zwierząt; dlatego Masajowie są zmuszeni do uprawy. Masajowie niechetnie jednak zajmuja sie uprawami, poniewaz uważają, że oranie ziemi pod uprawy rolnicze jest przestępstwem przeciwko naturze. Po uprawie ziemi nie nadaje się ona już do wypasu.

Obecnie podstawową dietą Masajów jest mleko krowie i mączka kukurydziana. Mleko pijane jest przede wszytskim   na świeżo lub w słodkiej herbacie, a maczka kukurydziana służy do robienia ugali, ktora  jest spożywana z mlekiem. (Ugali nie jest przygotowywana na  mleku). Mięso, chociaż jest ważnym pożywieniem, obecnie jest spożywane nieregularnie i nie może być klasyfikowane jako podstawowe pożywienie. Tłuszcze lub masło zwierzęce są używane do gotowania, głównie ugali, kukurydzy i fasoli. Masło jest również ważnym pokarmem dla niemowląt.

Tradycje plemienia Masajow

Taniec

Istnieje wiele tradycji i ceremonii wykonywanych przez Masajów, jednym z nich jest taniec.Rytuałom zawsze towarzyszy śpiew i taniec, a czasami instrumenty muzyczne, takie jak rogi kudu, używane jako uzupełnienie śpiewu. Masajowie są znani ze swojego tańca, ktory jest dużą częścią ich kultury. Najbardziej znany jest taniec (adumu lub aigus), ceremonia dojrzewania młodych, przyszłych wojowników, który przypomina skakanie. Wojownicy Masajów tworzą półkole i na zmianę skaczą na środek, tak wysoko, jak to możliwe. Podczas gdy każdy jeden skacze, inni śpiewają wysokie dźwięki, których ton zależy od wysokości skoku.

Tradycyjna muzyka Masajów jest wzorowana na wezwaniu i odpowiedzi zwanymi namba. Wokalista znany jako olaranyani śpiewa melodię, a chor zgodnie odpowiada. Śpiewaniu towarzyszą ruchy ciała, przechylanie głowy do przodu i do tyłu. Śpiew i taniec czasami wymagają flirtowania. Młodzi mężczyźni tworzą linię i  śpiewaja rytmicznie „Oooooh-yah”, z warczeniem i kaszlem stacatto wraz z pchnięciem i wycofywaniem ich dolnych ciał. Dziewczęta stoją przed mężczyznami i wykonują te same ruchy miednicami, śpiewając jednocześnie  „Oiiiyo… yo” w kontrapunkcie do mężczyzn. Chociaż ciała są blisko, nigdy się nie dotykają

Kobiety śpiewają czasem kołysanki, nucą pieśni i chwalą synów. Kiedy wiele masajskich kobiet zbiera się razem, często śpiewają i tańczą między sobą.

Niektórzy Masajowie również zaczęli nagrywać współczesne wersje swojej muzyki, a współcześni tanzańscy i kenijscy artyści hip-hopowi często włączają rytmy Masajów do swoich utworów.

Stroje plemienia Masajow

Odzież Masajow różni się w zależności od płci, wieku i miejsca. Czerwony jest ulubionym kolorem, uważanym za symbol władzy, reprezentuje krew i rodzaj ochrony przed dzikimi zwierzętami, oznacza także odwagę, siłę i jedność w narodzie Masajów.Czerwony czesto 

łączy się z innymi jasnymi materiałami. Noszone są również niebieskie, czarne, paski i kratkę, podobnie jak wielokolorowe afrykańskie wzory. Niektóre ceremonie wymagają określonego koloru lub stroju.

Wcześniej większość odzieży ludowej Masajów była wykonana ze skór zwierzęcych. Jednak dzisiaj typowym sposobem ubioru jest shuka, prześcieradło owinięte wokół ciała, często w kolorze czerwonym lub niebieskim. Mężczyźni  do tego stroju niosą długi drewniany kij

(eng’udi) lub mały miecz (olalem).Biżuteria Masajów, stworzona z koralików i drutu metalowego, jest równie znana: mężczyźni noszą bransoletki na nadgarstki lub kostki, a czasami także paski i naszyjniki, podczas gdy kobiety mają eksplozję kolorów i biżuterii: noszą dziesiątki bransolet i duże płaskie ozdoby z koralików obroże w różnych wzorach i kolorach, które identyfikują klan, do którego należą i ich status społeczny. Wielu, zarówno mężczyzn, jak i kobiety, nosi metalowe obręcze na rozciągniętych płatkach uszu. Na przykład młodzi mężczyźni noszą czarne przez kilka miesięcy po ich obrzezaniu. Jednak czerwony jest ulubionym kolorem. Noszone są również niebieskie, czarne, paski i kratkę, podobnie jak wielokolorowe afrykańskie wzory.

Oprócz czerwonych i niebieskich, młodzi mężczyźni, którzy właśnie zostali obrzezani, zwykle noszą czarne, a kobiety często lubią ubierać się w kraciaste, paski lub inne wzorzyste ubrania. Wielu Masajów nosi proste sandały, zrobione ze starych opon(raiyo). Zarówno mężczyźni, jak i kobiety noszą drewniane bransoletki. Kobiety Masajów regularnie wyplatają biżuterię z koralików. Ta praca z koralików odgrywa istotną rolę w ozdabianiu ich ciała. Praca paciorków wykonywana przez kobiety ma długą historię wśród Masajów, którzy wyrażają swoją tożsamość i pozycję w społeczeństwie poprzez ozdoby ciała i malowanie ciała. Perełki Masajów słyną z zawiłości, a dzięki perełkom kobiety Masajskie wyrażają swoją pozycję w społeczeństwie. Naturalne materiały, takie jak glina, muszle i kość słoniowa były używane przed rozpoczęciem handlu z Europejczykami w XIX wieku. Zostały one następnie zastąpione kolorowymi szklanymi koralikami, które pozwalają na bardziej szczegółowe wzory perełek i kolorów. Każdy z używanych kolorów ma znaczenie: biały symbolizuje pokój, niebieski kolor wody, a czerwony symbol wojowników i odwagi.

Ozdabianie i modyfikacje ciała u czlonkow plemienia Masajow

Ozdabianie w rozny sposob ciała jest powszechne wśród plemienia Masajow. Najczęściej jest to przekłuwanie uszu i rozciąganie płatka ucha za pomocą kamienia, drewna i kości. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety ozdabiają uszy biżuterią z koralików, noszone są duże okrągłe krążki w płatkach usznych, mniejsze kolczyki w górnej części ucha i czesto wyszukane kolczyki, szczególnie podczas uroczystości.  Rozciąganie płata ucha zaczyna się stopniowo od młodego wieku. Tradycyjnie zarówno mężczyźni, jak i kobiety rozciągali swoje płatki uszu, ponieważ długie, rozciągnięte płaty były postrzegane jako symbol mądrości i szacunku. Ale teraz ten zwyczaj zanika, szczególnie wśród młodych mężczyzn. Mężczyźni maluja ciała ochrą, aby poprawić swój wygląd, a niektórzy młodzi wojownicy pokazują swój status, raniac swoje ciała gorącymi włóczniami, powodując trwałe blizny.

Innym rodzajem modyfikacji ciała przeprowadzanym czasami przez Masajów jest usuwanie zębów. Zęby są usuwane we wczesnym dzieciństwie jako lekarstwo na biegunkę i wymioty, szczególnie gdy „wystają” z górnej szczęki. W innych przypadkach dwa centralne dolne zęby są usuwane, aby umożliwić karmienie w przypadku tężca lub innych chorób blokujących szczękę.

Ceremonie i obrzedy 

Ceremonie są wyrazem kultury Masajów i samostanowienia. Są to rytuały przejścia, a każde dziecko Masajów chce przejść przez te kluczowe etapy życia. W masajskim społeczeństwie jest wiele ceremonii, w tym Enkipaata (ceremonia seniorów), Emuratta (obrzezanie), Enkiama (małżeństwo), Eunoto (ceremonia golenia wojowników), Eokoto e-kule (ceremonia picia mleka), Enkang oo-nkiri (mięso,  ceremonia ślubna), Olngesherr (ceremonia młodszego starszego) itp. Ponadto odbywają się uroczystości dla nieletnich chłopców i dziewcząt, w tym Eudoto / Enkigerunoto oo-inkiyiaa (płatek ucha) i Ilkipirat (ślady po pożarze nóg). Tradycyjnie chłopcy i dziewczęta muszą przejść te inicjacje dla nieletnich przed obrzezaniem. Wiele z tych inicjacji dotyczy mężczyzn, podczas gdy inicjacje kobiet koncentrują się na obrzezaniu i małżeństwie.

 Ze wszystkich inicjacji obrzezanie jest najważniejszym rytuałem przejścia w społeczeństwie Masajów. Tradycyjnie inicjacja obrzezania była sposobem na podniesienie jednostki z dzieciństwa do dorosłości. Inicjacja odbywa się wkrótce po okresie dojrzewania.

Ten rytuał przejścia pomaga osobom Masajów znaleźć swoje miejsce w społeczeństwie. Młodzi mężczyźni wciąż chcą być obrzezani i zostać wojownikami. Gdy chłopcy zostaną wojownikami, przyjmują na siebie odpowiedzialność za bezpieczeństwo swojego terytorium. Aby inicjować chłopca, musi on udowodnić społeczności,ze jest do tego gotowy. Chłopiec musi wykazywać oznaki dorosłego mężczyzny, niosąc ciężką włócznię, zaganiając duże stado zwierząt gospodarskich itp.Chłopiec musi hodować bydło przez siedem kolejnych dni. Obrzezanie ma miejsce ósmego dnia. Przed inicjacja chłopcy muszą zostawac na zewnątrz w chłodne dni i myc sie w zimnej wodzie. Sam moment obrzezanie nie jest przyjemny. Żadnych leków przeciwbólowych, takich jak znieczulenie, nie można się wzdrygnąć. Obrzezanie jest bolesne, ale wiele znaczy dla każdego Masaja.

Obrzezanie odbywa się na krótko przed wschodem słońca. Wykonuje go wykwalifikowany mężczyzna z wieloletnim doświadczeniem. Po pomyślnym zakończeniu  chłopiec otrzymuje  prezenty,np zwierzeta gospodarskie od swoich krewnych i przyjaciół. Zyskuje również ogromny szacunek dla jego odwagi. Proces gojenia potrwa 3-4 miesiące, a chłopcy muszą pozostać w czarnych ubraniach przez okres 4-8 miesięcy. Po wyleczeniu stali się nową osobą i otrzymują status nowego wojownika.

Obrzezanie dotyczy rowniez kobiet, ale jest nieco inna niż u mężczyzn. W przypadku kobiet zwyczaje zaczynają zanikać. Cięcie narządów płciowych kobiet jest obecnie zakazane w Tanzanii, a w niektórych przypadkach zostało zastąpione ceremonią „cięcia słowami”, polegającą na śpiewaniu i tańczeniu zamiast okaleczania. Mimo, że globalna presja zmodernizowała w pewnym sensie tradycję kulturową, kobiety Masajskie, które nie przeżyły brutalnego okaleczenia, często osiągają znacznie niższą cenę panny młodej w tradycyjnych domach.

  Większość mężczyzn i kobiet z plemienia Masajów goli głowę podczas rytuałów przejścia, takich jak małżeństwo i obrzezanie. Wojownicy Masajów są jedynymi, którzy mogą pozwolić, aby ich włosy rosły i zwykle noszą je w cienkich warkoczach.

  Należy zauważyć, że wiele z tych inicjacji i rytuałów ulega niszczeniu z powodu wpływów zewnętrznych. Namawiano Masajow, aby  porzucili swoj styl życia i przyjęli zachodnie sposoby życia. Ich kultura pozostaje niepewna w obliczu modernizmu, religii zachodniej i wyzwań środowiskowych.

„Zniszczenie domu zajmuje jeden dzień; zbudowanie nowego domu zajmie miesiące, a może lata. Jeśli zrezygnujemy z naszego życia, aby zbudować nowy, zajmie to tysiące lat”, wierzy Masaj.

Kalendarz Masajow

W tradycyjny kalendarzu Masajów nie ma stalych świąt. Jest dwanaście miesięcy i trzy główne pory roku: 

• Nkokua (długie deszcze), 
• Oloirurujuruj (mżawka) i
• Oltumuret (krótkie deszcze)

 Nazwy miesięcy są bardzo opisowe. Na przykład drugim miesiącem mżącego sezonu jest Kujorok, co oznacza: „Cała wieś jest pięknie zielona, ​​a pastwiska przypominają owłosioną gąsienicę”.

Czy Masajowie nadal zabija lwy?

 Plemię Masajów widziało polowanie na lwy jako znak odwagi i osobistych osiągnięć. W przeszłości, gdy populacja lwów była wysoka, społeczność zachęcała do samotnego polowania na lwy. Jednak w ciągu ostatnich kilku lat, z powodu spadku populacji lwów, głównie z powodu wścieklizny i wirusa nosówki, społeczność przyjęła nową zasadę, która zachęcała wojowników do polowania w grupach zamiast polowania na lwy solo. Masajowie dobrze rozumieja, że lwy są ważne dla ekologii sawanny i  zasady musza byc  przestrzegane przez każdego wojownika.

Grupowe polowanie, znane w Masajach jako olamayio, dało szansę na powiększenie populacji lwów.

Zgodnie ze zwyczajowymi prawami Masajów wojownikom nie wolno było polować na lwa chorego ani na samicę lwa - chyba że lwica stanowi zagrożenie dla zwierząt gospodarskich lub życia ludzkiego.

 Polowanie na lwy jest zabronione w Afryce Wschodniej, a według Stowarzyszenia Masaai pojedyncze polowania na lwy nie są już prowadzone przez wojowników Masaai. Wyjatkowo polowania na lwy  odbywaja sie, gdy lwy atakują zwierzęta Masajów. Bydło ma kluczowe znaczenie dla utrzymania Masajów. Dlatego ochrona krów przed lwami zawsze była poważnym problemem każdego Masajów.

Religia Masajów

Plemię jest monoteistyczne z jednym bogiem o imieniu Engai o podwójnej naturze Engai Narok (Czarny Bóg) jest życzliwy, a Engai Nanyokie (Czerwony Bóg) jest mściwy. „Góra Boga”, Ol Doinyo Lengai, znajduje się w najbardziej wysuniętej na północ Tanzanii.(zapraszamy na wspinaczke na gore ). Centralną postacią ludzką w systemie religijnym Masajów jest Laibon, ktory podobnie jak kapłan lub szaman, jest najważniejszą postacią religii, mającą między innymi rolę uzdrowiciela i proroka. Laibon  swoimi wrozbami moze zagwarantowac powodzenie wojny lub odpowiednie opady deszczu. W dzisiejszym społeczeństwie pełnią oni także funkcję polityczną, ponieważ większość laibonów należy do rady starszych.

Masaai nie wierzą w życie pozagrobowe, a kiedy ktoś umrze, jego podróż jest rozważana jako koniec. Nie wierzą też w pochówki, ponieważ uważa się, że szkodzi to środowisku i może doprowadzić do zanieczyszczenia pozostałych członków rodziny. Ich tradycyjne praktyki pogrzebowe są zatem bardzo minimalistyczne i zwykle ciała tych, którzy odeszli, są pokryte krwią wołu i tłuszczem zwierzęcym i pozostawione w buszu do zjedzenia przez drapieżniki.

Obecnie niektóre plemiona Masajów są chrześcijanami, a także mniejszością muzułmańską.

Spoleczenstwo

 Społeczeństwo Masajów ma silnie patriarchalny charakter ze starszymi mężczyznami, do których czasami dołączają emerytowani starsi, decydując o najważniejszych sprawach dla każdej grupy Masajów. Obszerne prawo ustne reguluje wiele aspektów ich stylu życia. Maa jest tylko mówione, a nie pisane, a dzieci Masajów uczą się w języku suahili lub angielskim. Podobnie jak w przypadku wielu plemion, Masajowie mają odrębną strukturę społeczną opartą częściowo na znaczących etapach życia. Każdy Masaj należy od urodzenia do określonej grupy wiekowej, która określa jego społeczność, życie, status i wymagane od niego zadania. Bardzo małe dzieci po prostu bawią się w Enkang lub pilnują stad bydła w pobliżu, gdy się starzeją. Następnie obie płci są inicjowane w młodą dorosłość w wieku 15–18 lat lub więcej; odbywa się to przez obrzezanie. Nastepnie przechodza szereg ceremoni, ktore przeprowadzaja ich przez kolejne etapy zycia.Plemię prowadzi poligamistyczny styl życia, im więcej żon ma wódz, tym bardziej jest szanowany. A im więcej żon, tym mniej pracy każda z nichwykonuje, dlatego wiele kobiet nie ma nic przeciwko, kiedy do ich społeczności sprowadzono inną kobietę.
Kobiety są odpowiedzialne za budowę domów, dostarczanie wody, zbieranie drewna na opał, dojenie bydła i gotowanie dla rodziny. Wojownicy są odpowiedzialni za bezpieczeństwo, podczas gdy chłopcy są odpowiedzialni za wypasanie zwierząt. W sezonie suszy zarówno wojownicy, jak i chłopcy przejmują odpowiedzialność za wypasanie zwierząt. Starsi są dyrektorami i doradcami w codziennych czynnościach. Każdego ranka, zanim wypasają zwierzęta gospodarskie, starszy, który jest głową kałamarza, siedzi na krześle i ogłasza harmonogram, zgodnie z którym wszyscy powinni postępować.Wraz z nadejściem formalnej edukacji w szerszym regionie Masajów, hodowla zwierząt staje się obowiązkiem rodziców. Młodzi chłopcy ponoszą odpowiedzialność za hodowlę zwierząt tylko w weekendy, kiedy szkoły są poza szkołą.
***

O współczesnych relacjach Masajów między płciami mozna wiele dowiedziec sie z jednego z mitow. Wg mitu Masajowie pochodzą od dwóch równych plemion, z których jedno składalo się wyłącznie z kobiet, a drugie z mężczyzn. Kobiece plemię Moroyok hodowało antylopy, w tym elandę, którą Masajowie uwazaja za  pierwszy gatunek bydła. Zamiast bydła, owiec i kóz kobiety miały stada gazeli. Na zebrach transportowały swoje towary podczas migracji, a słonie były ich oddanymi przyjaciółmi, zrywającymi gałęzie i przynoszącymi je kobietom, z których one budowaly domy i zagrody. Jednak kobiety czesro sie kłóciły i ich stada uciekły.

Plemię mężczyzn - Morwak hodował bydło, owce i kozy. Mężczyźni od czasu do czasu spotykali kobiety w lesie. Dzieci z tych związków mieszkaly z matkami, ale chłopcy dołączali do ojców, kiedy dorosli.  Kiedy kobiety straciły swoje stada, zamieszkaly z mężczyznami, tym samym, zgadzily sie na   podlegly status i porzucenie swojej wolnościi. Od tego czasu zaleza od  mężczyzn i  musza dla nich pracować. 

Kobiety z plemiona  Masajow

Kobiety nie mają własnego wieku, są rozpoznawane przez mężów (moga miec mezow i kochankow tylko ze swojej griúpy wiekowej). Życie kobiet różni się diametralnie od życia mężczyzn. Po ślubie, odpowiadają za wychowanie dzieci i przygotowanie dziewcząt już w młodym wieku do życia żony - może to nastąpić w dowolnym momencie po obrzezaniu (w wieku 15-18 lat). Młode dziewczyny pomagają matkom i babciom we wszystkich zadaniach. Kobiety  razem zbierają drewno na opał, nosza wodę na głowach czasem wiele kilometrów i hoduj podstawowe warzywa w małych ogrodach. Również budowa chat (engaji) z gałęzi, iłu i suszonego nawozu krowiego jest tradycyjnie dziełem kobiety. Opiekują się małymi dziećmi, doją bydło i naprawiają chaty.

 Kobiety faktycznie wykonują większość pracy wewnątrz każdej wioski, podczas gdy mężczyźni są odpowiedzialni za tworzenie bogactwa. Kobiety Masajów nie mają łatwego życia. Wychodza za maz mlodo, mają wiele dzieci i wykonuja ciężka prace.

Wkraczanie we wspolczesny swiat

Wielu Masajom coraz trudniej jest utrzymać swój tradycyjny styl życia. Popularne miejsca turystyczne w Afryce Wschodniej, takie jak Serengeti, Ngorongoro, Masajowie Mara, Amboseli i Tarangire, znajdują się w regionie Masajów.Tereny te są obecnie uważane za obszary chronione przeznaczone do  oglądania dzikiej przyrody i turystyki. Masajom zabrania się dostępu do źródeł wody i pastwisk w rezerwatach zwierzyny. Ponadto w wyniku globalnego ocieplenia susze stają się dotkliwe w Afryce Wschodniej, co zmusza lud Masajów do poszukiwania alternatywnych źródeł utrzymania, ich  stada są mniejsze niż kiedykolwiek. Duża część z nich żyje już jako seminomady w kraalu (enk-ang lub boma), którego lokalizacja zmienia się tylko co kilka lat w zależności od żyzności krajobrazu. Z jednej strony starają się zachowac swoje tradycje, ale z drugiej strony chca brać w tym udział we współczesnym stylu życia. Coraz więcej Masajów wysyła co najmniej jedno z 

dzieci do szkoły, umożliwiając im później prowadzenie „lepszego” życia. Podczas szkoły

młody Masajczyk nosi dżinsy, trampki i koszulkę i kontaktuje sie z rodzina przez telefon komórkowy. Niektórzy Masaje odeszli od koczowniczego życia w poszukiwaniu współczesnych karier, ale mimo miejskiego stylu życia wciąż chetnie wracaja do swojej tradycyjnej krainy by ubierac się w zwyczajowym stylu - swobodnie ze sobą i ze światem.

W ostatnich latach wdrożono projekty, które mają pomóc przywódcom plemion Masaai w znalezieniu sposobów na utrzymanie stylu życia, przy jednoczesnym zrównoważeniu potrzeb edukacyjnych dzieci Masajskim we współczesnym świecie. Plemienne przywództwo Masajów, rada starszych, traci z roku na rok swoją władzę w wyniku pojawiających się zachodnich form przywództwa.

Masajowie to dumni i niezależni ludzie, którzy przetrwali pomimo niewiarygodnych nacisków, jednak ich największe wyzwania stoją przed nami. Tracą pastwiska (przeznaczone zarówno do komercyjnej uprawy pszenicy na dużą skalę lub innej uprawy, jak i do ochrony dzikiej przyrody) i tracą zdolność swobodnego wędrowania po całym kraju. Ich ludzie, zwłaszcza młodsi, chetnie korzystaja z nowoczesnych szkół i rozwoju miast. Zaostrzenie kontroli prawa i porządku (być może słusznie) zmniejszyło rolę wojownika w walkach plemiennych i najazdach na bydło, a także przejęło władzę od starszych. Niektórzy Masajowie mogą szukać wygody i dochodów w branży turystycznej (sprzedaż koralików i rękodzieła, paradowanie i tańczenie, otwieranie Enkangów na wizyte) - jednak taki dochód nie jest wystarczający i taki sposób życia nie jest odpowiedni dla tych ludzi. Zobaczymy, jak dobrze zachowają swoją tożsamość.

Jednym z zadan niedawno utworzonego Globalnego Geoparku Ngorongoro Lengai jest zagwarantowanie pokoju na obszarze ochrony Ngorongoro, zagwarantowac społecznościom lokalnym  prawa, korzyści z turystyki i reagować na zarządzanie dziką przyrodą. Wsparcie Geoparku dla lokalnych mieszkańców ma zapewnic im zrównoważone życie  bez ingerencji w ich naturalne otoczenie i kulture. Byc moze uda sie pogodzic interesy mieszkancow, ich tradycje z dbaloscia o nature i rozwojem turystyki... 

*****

Szacuje się, że w Kenii i Tanzanii mieszka 1 milion Masajów.

 Większość Masajów wątpi w te liczby. Wielu z nich postrzega narodowy spis jako wtrącanie się rządu i często mylnie przypisuje swoją liczbę do spisujących. Niektórzy ludzie chcą być policzeni dziesięć razy, podczas gdy inni odmawiają liczenia.

Tanzania nie przeprowadza spisu ze względu na pochodzenie etniczne, co utrudnia oszacowanie liczby Masajów mieszkających w Tanzanii.